Văn hóa Úc và Việt Nam có nhiều điểm khác biệt từ phong cách giao tiếp, lối sống học đường, ẩm thực, lễ hội hay thể thao. Để không quá bỡ ngỡ khi lần đầu đặt chân đến vùng đất này, mời các bạn khám phá những điểm khác biệt thú vị về văn hóa Úc trong bài viết dưới đây.
1. Văn hóa giao tiếp của người Úc
1.1. Văn hóa khi chào hỏi
Người Úc nổi tiếng về sự thoải mái, thân thiện. Trong văn hóa Úc ngay từ lần đầu gặp mặt, họ sẽ mỉm cười và bắt tay bạn, gửi lời chào “G’day” hay “G’day, mate”, gọi bạn bằng tên thay vì cách gọi trang trọng bằng họ như phương Tây.
Khi tự giới thiệu về bản thân, bạn không nên giới thiệu chức danh, vì điều ấy được coi là không khiêm tốn trong văn hóa Úc. Bạn chỉ đề cập đến vấn đề này nếu được người đối diện yêu cầu.
1.2. Văn hóa Úc khi giao tiếp
Người Úc có thói quen đặt biệt danh bằng cách viết tắt tên cho những người xung quanh như: Michael thành Mike, Barry thành Baz… Đối với bạn bè thân thiết hoặc người thân trong gia đình, họ có thể gọi bằng những biệt danh độc đáo hơn như: Andy thành Ando. Vì vậy, khi người Úc gọi bạn bằng một biệt danh khác nghĩa là mối quan hệ giữa hai người đang tiến triển tốt đẹp.
Trong lần đầu gặp mặt, người Úc thường cảm thấy không thoải mái khi được hỏi những câu hỏi riêng tư như: tuổi tác, kinh tế, tình trạng hôn nhân… Ngoài ra, bạn không nên bày tỏ quan điểm riêng về vấn đề tôn giáo và chính trị. Bởi Úc là nơi hội tụ của nhiều nền văn hóa khác nhau, đa dạng sắc tộc và tôn giáo. Việc mà bạn cần làm là học hỏi, tìm hiểu một cách văn minh và thích ứng với mỗi nét đẹp riêng trong tôn giáo của những người xung quanh.
Một điểm đặc biệt của văn hóa Úc có thể khiến du học sinh lần đầu đến đất nước này cảm thấy bỡ ngỡ là thường xuyên sử dụng tiếng lóng. Nếu không hiểu bất kỳ điều gì, bạn nên hỏi lại ngay lúc đó để tránh những hiểu lầm về sau. Dưới đây là một số ví dụ:
- BYO (Bring your own): Từ này có nghĩa là bạn tự chuẩn bị nước giải khát như nước lạnh, nước ngọt, nước trái cây hoặc rượu. Bạn có thể mang rượu của mình đến những nhà hàng có BYO và phải trả một khoản phí gọi là “corkage” vì họ đã cung cấp ly và rửa ly cho bạn.
- Bring a plate: Nếu có người nói “Bring a plate” nghĩa là họ đang nhắc bạn mang đến buổi họp mặt một món ăn để mọi người cùng thưởng thức.
- Fortnight – fortnight: Cụm từ này có nghĩa là hai tuần lễ. Nhiều người Úc được trả lương mỗi hai tuần.
1.3. Đúng giờ là phép lịch sự tối thiểu ở Úc
Theo văn hóa Úc, việc xuất hiện đúng giờ tại các cuộc hẹn, cuộc họp thể hiện thái độ chuyên nghiệp và sự tôn trọng với người đối diện. Nếu có bất kỳ nguyên nhân gì khiến bạn đến muộn hơn dự định, bạn nên liên lạc và thông báo để người ta biết trước.
Lời khuyên cho du học sinh Việt: Người Úc thoải mái, thân thiện, không có nhiều phép tắc, lễ nghi khi giao tiếp. Vì vậy, du học sinh Việt Nam khi sang Úc không nên quá câu nệ, khép mình mà hãy tự tin trò chuyện với những người bản xứ xung quanh.
Cùng nhớ rõ những nét văn hóa đặc trưng của Úc và tự tin hòa nhập với môi trường mới nhé!
2. Văn hoá học đường ở Úc
2.1. Học sinh/sinh viên thoải mái bày tỏ quan điểm cá nhân
Văn hóa học đường ở Úc có nhiều điểm khác với Việt Nam. Du học sinh lần đầu sang Úc có thể cảm thấy ngạc nhiên về mối quan hệ thoải mái, không khoảng cách giữa giáo viên và học sinh. Sinh viên Úc thường gọi giáo viên bằng tên, cùng nhau tham gia các buổi liên hoan hoặc các hoạt động thể thao. Ngoài ra, sinh viên có thể trực tiếp đưa ra thắc mắc liên quan đến môn học và bày tỏ quan điểm cá nhân nếu nhận thấy những sai sót trong chất lượng giáo dục trong văn hóa Úc. Tất cả ý kiến của sinh viên đều được thầy cô và nhà trường vui vẻ tiếp nhận, xem xét.
2.2. Không áp lực thi cử
Khác với nền giáo dục Việt Nam, đặc trưng văn hóa Úc không quá áp lực về vấn đề thi cử. Các trường học không đánh giá cao kết quả thi cuối kỳ vì nó chỉ thể hiện khả năng học tập của sinh viên trong một giai đoạn ngắn và thường tiềm ẩn nhiều tiêu cực. Thay vào đó, họ quan tâm nhiều vào chất lượng của những bài luận và bài thuyết trình vì nó phản ánh chính xác cả quá trình học tập của mỗi cá nhân.
2.3. Đề cao tính tự học trong văn hóa Úc
Du học sinh Việt Nam thường thấy bất ngờ khi tổng thời gian học tập tại trường ở Úc chỉ khoảng 12 – 14 giờ/tuần. Thay vào đó, người Úc dành nhiều thời gian tự học tại nhà, tại thư viện hoặc thu thập kiến thức thông qua các hoạt động ngoại khóa như: thảo luận nhóm, tham quan bảo tàng, khu triển lãm…
Vì vậy, du học sinh Việt sang Úc cần rèn luyện tính tự học, chủ động tìm kiếm thông tin, kiến thức liên quan đến môn học, không nên yêu cầu hay nhờ vả mọi người làm những công việc mà bạn rõ ràng có khả năng thực hiện.
2.3. Tự do tranh luận, phát triển năng lực bản thân
Là một nét văn hóa đặc trưng của Úc, phần lớn thời gian học tập tại các trường học ở Úc dành cho việc tranh luận, phản biện các vấn đề liên quan đến môn học trong văn hóa Úc. Giáo viên thường đưa ra những câu hỏi mang tính định hướng để thúc đẩy khả năng tư duy của mỗi học sinh. Mọi câu trả lời dù đúng hoặc sai đều được giáo viên tiếp nhận và đánh giá cao. Sinh viên có thể bày tỏ ý kiến của bản thân hoặc nêu quan điểm phản biện ngay khi giáo viên đang giảng bài.
Điều này khá mới lạ với du học sinh Việt Nam vì nền giáo dục Việt vẫn đi theo phương thức truyền thống kiểu “một chiều”: học sinh thụ động tiếp thu kiến thức của giáo viên mà không đưa ra câu hỏi phản biện. Do đó, khi sang Úc, sinh viên đừng ngần ngại bày tỏ quan điểm để hiểu rõ hơn các vấn đề liên quan đến môn học và phát huy khả năng tư duy phản biện của bản thân.
2.4. Hoà đồng, tinh thần tập thể cao
Là một đặc trưng văn hóa Úc, Người Úc đề cao tinh thần tập thể, luôn thể hiện sự thoải mái, gần gũi, thân thiện và sẵn sàng giúp đỡ những người xung quanh trong văn hóa Úc. Vì vậy, nếu có bất kỳ điều gì chưa hiểu về văn hóa Úc, lối sống hay kiến thức học đường, bạn đừng ngần ngại đưa ra câu hỏi để nhận được hướng dẫn tận tình nhất.
3. Văn hoá Úc trong ẩm thực, lễ hội & thể thao
Sự khác biệt giữa nước Úc và Việt Nam không chỉ thể hiện ở văn hóa giao tiếp, môi trường học tập mà còn ở văn hóa ẩm thực, lễ hội và thể thao.
3.1. Văn hoá ẩm thực
Trong văn hóa Úc, ẩm thực Úc là sự kết hợp hài hòa của nhiều nền ẩm thực đến từ các quốc gia khác nhau trên thế giới, tiêu biểu nhất là những món ăn châu Âu. Người Úc ưu tiên lựa chọn nguyên liệu tươi sống để giảm thiểu chất béo và bảo vệ sức khỏe.
Khi sang Úc, du học sinh đừng quên thưởng thức những món ăn đặc trưng vô cùng thơm ngon như: súp Ham and Pea ăn kèm với bánh mì bơ tỏi nướng giòn, Barramundi (cá nướng), gà Parmigiana (gà rán phủ giăm bông), tôm Cocktail, cuộn chiko, Lamingtons (bánh xốp phủ socola và dừa)…
Trong văn hóa Úc, mặc dù Kangaroo là biểu tượng quốc gia Úc nhưng thịt Kangaroo vẫn được sử dụng để chế biến trong những bữa ăn hàng ngày như: bít tết Kangaroo, bánh mì kẹp thịt Kangaroo, xúc xích Kangaroo… Ngoài ra, bạn có thể thưởng thức món ăn độc lạ nhất của người Úc là “Bush Tucker” được làm từ rễ cây, bọ, nhộng vùi trong tro nóng.
Rượu vang là thức uống đáng tự hào của người Úc. Bên cạnh đó, một số đồ uống có cồn như Rum, bia… hay cà phê cũng được nhiều người Úc ưa chuộng. Chính người Úc đã sáng tạo ra cà phê latte không bọt với hương vị béo ngậy nổi tiếng trên toàn thế giới.
Lời khuyên cho du học sinh Việt:
Trong thời gian đầu, khi chưa thực sự làm quen với hương vị của các món ăn Úc, trong văn hóa Úc du học sinh có thể mày mò tự chế biến, nấu ăn hoặc đến hàng quán của người Việt. Tại những thành phố lớn như Sydney, Melbourne, du học sinh có thể dễ dàng tìm được các món ăn Việt như bún bò Huế, bánh mì Việt, phở Hà Nội… vì cộng đồng người Việt sinh sống tập trung ở những khu vực này. Tuy nhiên, bạn đừng quên nắm bắt cơ hội thưởng thức nền ẩm thực đặc biệt để hiểu rõ hơn về văn hóa nước Úc.
3.2. Lễ hội trong văn hóa Úc
Trong văn hóa Úc, lễ hội vô cùng đa dạng và diễn ra vào nhiều thời điểm trong năm. Dưới đây là 3 lễ hội ấn tượng nhất mà du học sinh không thể bỏ lỡ:
- Lễ hội Ord Valley: Lễ hội Ord Valley thường được tổ chức vào tháng 5 và kéo dài khoảng 2 tuần tại Kununurra – vùng đất phía Tây nước Úc. Khi tham gia lễ hội, bạn có cơ hội trải nghiệm chuyến phiêu lưu thú vị cùng những chiếc xe leo núi, bơi qua sông Argyle, đạp xe địa hình dọc con đường Gibb River, đào kim cương, thưởng thức sản vật tươi ngon vùng Kimberley, hòa mình vào những vũ điệu truyền thống của người dân Kununurra…
- Lễ hội thổ dân Laura: Lễ hội Laura thường tổ chức vào ngày 2 tháng 6 và được coi là lễ hội âm nhạc đường phố lớn nhất trong năm. Cộng đồng thổ dân từ các bán đảo Cape York hội tụ tại thị trấn Laura xinh đẹp, chia sẻ tập tục và đặc sắc văn hóa của họ thông qua những vở kịch, bài hát, điệu nhảy ngay trên đường phố.
- Lễ hội Dreaming: Lễ hội Dreaming thường được tổ chức trong 3 ngày của tháng 6 tại Woodford. Lễ hội thu hút đông đảo du khách bằng những hoạt động đặc sắc như: các màn trình diễn chuyên nghiệp của những nghệ sĩ thổ dân kết hợp với nghệ sĩ bản địa từ khắp nơi trên thế giới, không gian trưng bày nghệ thuật, phim, hội chợ rượu chát và thức ăn…
3.3. Người Úc đam mê thể thao
Theo văn hóa người Úc, người dân yêu thích thể thao và dành tình cảm đặc biệt nhất cho hai bộ môn: bóng đá và cricket.
Ở Úc, 2 từ “soccer” và “football” có nghĩa khác nhau. “Soccer” chỉ loại bóng đá sử dụng bóng tròn. Còn ”football” chỉ bóng đá của Úc, dùng bóng bầu dục và có thể chuyền bóng bằng cách ném, đá hoặc chạy.
Cricket là môn thể thao phổ biến, thường được tổ chức trong các buổi picnic ngoài công viên hoặc tiệc ngoài trời, cũng xuất hiện ở những giải đấu chuyên nghiệp. Tận hưởng không khí sôi động của một trận bóng đá hoặc cricket cũng là ý tưởng không tồi đối với du học sinh khi sang Úc.
4. Lưu ý giúp du học sinh Úc dễ dàng thích nghi, hòa nhập
Văn hóa Úc và Việt Nam có nhiều điểm khác biệt. Vì vậy, để dễ dàng thích nghi và hòa nhập trong môi trường mới, du học sinh lưu ý một số vấn đề trong văn hóa người Úc sau:
- Tìm hiểu kỹ về văn hoá: Chủ động tìm hiểu văn hóa trước khi bắt đầu chuyến hành trình sang Úc là cách giúp bạn chuẩn bị trước tinh thần, hiểu được lối sống của người bản địa và có những cư xử đúng mực, hạn chế mắc sai lầm cơ bản khi giao tiếp với người Úc.
- Luôn đúng giờ: Bạn nên sắp xếp thời gian biểu phù hợp và đến đúng hẹn để thể hiện sự chuyên nghiệp, tạo dựng niềm tin, thiện cảm của người Úc.
- Luôn khiêm tốn: Người Úc sống khiêm tốn, ghét sự phô trương. Vì vậy, theo văn hóa Úc bạn không nên khoe khoang về bản thân hay tỏ ra vượt trội bởi điều này khiến họ cảm thấy khó chịu, mất thiện cảm.
- Tránh đề cập các chủ đề gây chia rẽ xã hội Úc: Một số vấn đề như người tị nạn, quan điểm về tôn giáo, chính trị… là những vấn đề nhạy cảm có thể khiến bạn gặp rắc rối khi đề cập đến.
- Tránh gây tranh cãi hoặc tranh luận quá mức: Người Úc có xu hướng không kết bạn với những người quá cố chấp. Vì vậy, khi phản biện về một vấn đề, bạn cần thể hiện thái độ chân thành và lắng nghe những góp ý của mọi người xung quanh trong văn hóa Úc.
Ngoài ra, để quá trình du học Úc diễn ra thuận lợi, suôn sẻ, việc đầu tiên cần làm là bạn nên chọn cho mình một đơn vị tư vấn du học uy tín. Với hơn 12 năm kinh nghiệm, UPTOGO VOCATIONAL EDUCATION là sự lựa chọn hoàn hảo, đóng vai trò quan trọng trong giáo dục quốc tế khi giúp hàng ngàn học sinh, sinh viên du học thành công tại các trường tại Australia, Anh, Mỹ, Canada, New Zealand và Ireland.
